Pyrgi,
Chios: A Brief Tour through the History and Archaeology of a Colorful Village
by
Alex Colombos, MA,
MPS
1
2
3
4 5
6
7 8
9
10 11
12
13
14
The colorful medieval village of Pyrgi is
the largest and most famous on Chios Island, Greece. The most important
of the 24 mastic (resin gum)-producing villages of the total 64 villages of South
Chios. Famous for its "ksista'" ("sgrafitto" frescoes
with geometric patterns on the facade of Pyrgi houses; this technique includes
scraping plaster, thus revealing the underlying cement layer). The origins of Pygi lie in the late Middle
Ages, around the 14th century or a little later, when different settlements of
the vicinity were integrated by the Genoese, when the population of those
settlements was depleted by the Geonoese.
The reason was the Geoese needed local laborers in order to establish
themselves, financially and administratively on the island.
The Genoese (people of Genoa, Italy) took
over the island (1346-1556) and monopolized the mastic trade via
"Mona" or "Maona", a Genoese company. They built a
fortress, a walled building complex, in the center of the village. It is
said that Christopher Columbus himself had trade with Chios, including mastic
trade. There are around 10 families in
Chios, most of them from Pyrgi, with the name “Colombos”, a Hellenized version
of “Columbus” and there is a theory by Ruth Durlacher-Wolper that Christopher Columbus
was a Byzantine prince from Chios. It is
well-known that there are other similar theories that Columbus was a Chian or
from other place of Greece or a Byzantine Greek from Constantinople. There are also many other nations and
countries that claim relation to Christopher Columbus.
After the end of the
Genoese rule on Chios, the Turks took over Chios (1556-1912) and as a result
the Pyrgi fortress, which they called "koule" (fortress/tower).
Not to be confused with the tower on the video, which is the famous Tower
of Dotia, a few minutes from Pyrgi, also Genoese. Unfortunately, the
ramparts/battlements of the tower are missing today, because an illiterate
village elder, who did not respect his village's history, destroyed them in
order to prevent the fort's designation as a landmark and then use the fort's
building complex for real estate. Thus, it's hard for visitors today to
make an inference on the village's name (the place name "Pyrgi" comes
"pyrgos" that is "tower" in Greek).
Pyrgi people have a unique dialect that is
different than the Chian dialect spoken by the rest of the Chians. Some
linguists attribute this deviation to tribal differences, as they think Pyrgi
people do not come from the Ionian tribe, as the rest of Chians, but from the
Dorians. However, this is merely a theory that has not been proven yet.
W. G. Forrest, who studied the tribal organization of ancient Chios based
on inscriptions found in the area of Pyrgi, concluded that one of the clans
that lived closer to what is today Pyrgi was the
"Eyrupylidai".
The Kato Phana (Katophona, as the locals call it), the area of the ruins of the ancient sanctuary of Apollo excavated by Nicolaos Kontoleon in the '50s. the sanctuary is situated by the scenic hill that overlooks the sea and the Katophona beach. On that beautiful green hill of the ancient Cape Phanai, full of vegetation, primarily bushes and trees, Leto saw the island of Delos where she gave birth to Apollo. Τhe sanctuary is situated by the scenic hill that overlooks the sea and the Katophona beach. On that beautiful green hill of the ancient Cape Phanai, full of vegetation, primarily bushes and trees, Leto saw the island of Delos where she gave birth to Apollo. The sanctuary was dedicated to Apollo and Artemis. It was built in the Archaic times and it was renovated in the Hellenistic Age. According to the myth that Byzantine historian Hysichios made known to us, Alexander the Great visited this sanctuary and received the gigantic weapons of its mythic settler Oinopion, the first settler of Chios and brother of Minos, the well-known king of Crete and father of the Minoan civilization! Of course, Alexander the Great never visited Chios, because by the time he sent his Macedonian Guard to the island to liberated it from the Persians in 332 BC, he was in Tyre.
Visitors of Pyrgi are only a few minutes
away from a heavenly place by the sea: Mavros Yialos Beach and Emporio (seaside
area with prehistoric, primarily Neolithic, settlement on a nearby hill, an
Early Christian baptistery and an ancient port). Mavros Yialos
("Black Beach" in Greek) was named after its black volcanic pebbles
that came from eruption of Psarronas, a local volcano. In Emporio,
there is a small hill where a Genoese observatory or watch-out tower is located
that protected the island from the pirates. Nearby, there is the hill of
Prophet Elias with St Elias' Chapel and the Temple of Athena built in the
Archaic Age and renovated in the Hellenistic. It is said that a great
king was responsible for this renovation. In my master thesis, I examine
the possibility that this king to be Alexander the Great.
References
Image Source: http://books.google.com/books/about/Alexander_the_Great_and_Chios.html?id=wclDNwAACAAJ
1) Colombos, A. (2002). Alexander the
Great and Chios Sources, Democratic Reforms, and his Presence on the Island.
(Master Thesis on the
history and archaeology of Chios in the Age of Alexander the Great, that is
Late Classical/ Early Hellenistic, submitted at the History Department of
Queens College-City University of New York under the supervision of Dr. Joel
Allen. The above article on Pyrgi, Chios borrows some basic information
from the first chapter of this thesis, which is a brief introduction to the
island of Chios. Moreover, it offers a general background on the island's
geography, geology, mythology, history, and archaeology throughout all ages).
In particular, the
contribution of this thesis is to shed light on: a) how Alexander the Great
liberated Chios in 332 BC from the Persians; b) his inscribed letters to the
Chians; c) the role of the "nomographers" or literally
"writers/keepers of the law" who were sent by Alexander the Great to
the island along with Macedonian soldiers, the "Macedonian Guard", to
free the Chians; d) how the nomographers and the Macedonian Guard
sent to exile some Chians who became traitors ans sided with the Persians and
facilitate the return of the Chian patriots who were send in exile; e)
his democratic reforms on the island that changed the tribal, religious, and
political organization of the island via equal redistribution of land;
and place names related to the Macedonian Guard were studied and
research was conducted at those places (ethnographic, archival, and surface
survey). Also, f) Alexander's lost "heroon" or hero cult shrine
described by Plutarch's Phocion 18 is discussed as well as the
possibility for a future excavation and where archaeologists should actually
look at for possible location. Finally, g) Byzantine writer Hesychius'
account of the myth that Alexander the Great visited the island and received
the weapons of the first (mythic) king of Chios, Oinopion is examined. In
other words, local tradition and legends of Alexander's presence and his
soldiers' presence on the island are examined. Of course, we all know
that historically, Alexander the Great was in Tyre in 332 BC when he sent his
first letter to the Chians and when he liberated the island from the Persians
by sending there his Macedonian Army. After Tyre, Alexander the Great
continued his campaign to Asia where he died in Babylon. However, the
myths of his presence on Chios are studied here in depth for the first time.
This thesis demonstrates skills in ancient history, archaeology,
classical Greek and Koine, Byzantine literature & Middle Greek, Modern
Greek, Latin, Italian, epigraphy, numismatics, mythology, religion,
ethnography, anthropology, and folklore of the Greek island of Chios, in
particular, and Greece in general. 2002 - 400 pages, fully
ilustrated.
2) Durlacher-Wolper,
Ruth, “New Theory Clarifying the Identity of Christophorus Columbus: A
Byzantine Prince from Chios, Greece”, Chios: John Perikos Publishing, 1994.
“This essay aims to
shed light to the mystery that covers the identity of the great Admiral of
the Ocean Christopher Columbus. After
28 years of elaborating on the topic, having conducted field research in
every place where Columbus went to and (after analyzing) everything he wrote,
I reached the conclusion that the New World explorer was Byzantine from the
royal family of the Paleologans and his native place was the Greek island of
Chios” .
Source: http://chiospapyros.gr/el/dept_6.html (de
jure translation from Greek)
|
4) Greek
Ministry of Culture-20th Ephorate of Prehistoric & Classical Antiquities,
“Chios, the seaside city of Oinopion”, Mytilene: Edition of Greek Ministry of
Culture-20th Ephorate of Prehistoric & Classical Antiquities - Υπουργείο
Πολιτισμού, "Χίος τ' έναλος πόλις Οινοπίωνος". Μυτλίνη:
Εκδόσεις Υπουργείου Πολιτισμού και Κ’Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών
Αρχαιοτήτων, 2001.
5) Μερούσης, Νίκος, «Χίος, Φυσικό Περιβάλλον και
Κατοίκηση από τη Νεολιθική Εποχή μέχρι το Τέλος της Αρχαιότητας», Χίος:
Πάπυρος, 2001.
Image
Sources
Maps
Pyrgi houses with “ksista’”
Image 1 Map: Chios’ location in Greece
Image 2: Map of Chios
Pyrgi
houses with “ksista’”
Image 4
Image 5
Image 6
Other
pictures:
Image 7 The
Dormition of Virgin Mary Church in Pyrgi square
Image 8 The village of Pyrgi
Image 9 The
Dotia Tower
Image 10 The
Middle Byzantine Church of St Apostles in Pyrgi
Image 11 Pebbles
from Mavros Yialos Beach in Emporio
Image 12 The
Early Christian Baptistery in Emporio (outside)
Image 13 A
baptismal font sculpted on the floor in the shape of cross inside Emporio
Baptistery
Image 14 The
Temple Athena on Prophet Elias Hill in Emporio
Το Πυργί Χίου: Μια Σύντομη Περιήγηση στην Ιστορία και Αρχαιολογία
ενός Γραφικού Μεσαιωνικού Χωριού
του Αλέξανδρου Κολόμβου,
ΜΑ, ΜPS
1
2
3 4 5
6
7 8
9 10 11
12
13 14
Το γραφικό μεσαιωνικό χωριό Πυργί
είναι το μεγαλύτερο και ξακουστότερο της Χίου. Το πιο σημαντικό από τα 24 μαστιχοπαραγωγά χωριά εκ του συνόλου των 64
χωριών της Χίου. Γνωστό για τα "ξυστά"
του (τοιχογραφίες σπιτιών με γεωμετρικά σχήματα που σχηματίζονται με απόξυση
σοβά ώστε να αποκαλυφθεί η στρώση τσιμέντου που υπάρχει κάτω από κάτω). Το Πυργί προήλθε από συγχώνευση των γύρω οικισμών από τους
Γενουάτες, αφότου ο πληθυσμός των οικισμών αυτών είχε ήδη αφανιστεί από τους
Γενουάτες. Ο λόγος ήταν η έλλειψη
εργατικών χεριών που οι Γενουάτες χρειάζονταν για την οικονομική και διοικητική
τους εδραίωση στο νησί.
Το Πυργί (εκ του
"Πύργος") οχυρώθηκε με πύργο και τείχη από τους Γενουάτες που
κατέκτησαν το νησί (1346-1556) και μονοπωλούσαν το εμπόριο μαστίχας μέσω μιας
εταιρείας, της "Μόνα" ή "Μάονα". Έχτισαν ένα φρούριο, ένα κτηριακό σύνολο
οχυρωμένο με τείχος στο κέντρο του χωριού.
Λέγεται ότι ο ίδιος ο Χριστόφορος Κολόμβος είχε εμπορικές
σχέσεις με την Χίο, συμπεριλαμβανομένου του εμπορίου μαστίχας. Υπάρχουν γύρω στις 10 οικογένειες με το όνομα
«Κολόμβος», οι περισσότερες από το Πυργί.
Υπάρχει, επίσης, η θεωρία της Ρουθ Ντούρλαχερ-Βόλπερ ότι ο Χριστόφορος
Κολόμβος ήταν βυζαντινός πρίγκηπας από την Χίο.
Άλλες παρεμφερείς θεωρίες φέρουν τον Κολόμβο ως Χιώτη ή από άλλες
περιοχές της Ελλάδας ή από την Κωνσταντινούπολη ενώ επίσης δεν είναι λίγες οι
χώρες και οι λαοί που διεκδικούν την καταγωγή του Κολόμβου.
Αργότερα το νησί έπεσε στα χέρια
των Τούρκων (1556-1912), μαζί και το Πυργί. Οι τούρκοι ονόμασαν το οχυρό αυτό "κουλέ῾ (τουρκιστί "πύργος").
Δυστυχώς σήμερα λείπουν οι
πολεμίστρες από τον πύργο του Πυργιού, γιατί κάποιος αγράμματος και ανιστόρητος
κοινοτάρχης τις γκρέμισε και έτσι δεν φαίνεται από που πήρε το χωριό το όνομα
του. Το έκανε επίτηδες για να
αποχαρακτηριστούν τα κτήρια εντός του φρουρίου από διατηρητέα και έτσι να τα εκμεταλλευτεί επιτρέποντας
την κατοίκηση τους. Ο πύργος του βίντεο είναι ο
περίφημος Πύργος των Δωτίων, μερικά λεπτά μόνο από το Πυργί και δεν θα πρέπει
να συγχέεται με το φρούριο/οχυρό που είναι μέσα στο χωριό.
Το πυργούσικο ιδίωμα είναι
ξεχωριστό σε σχέση με την χιακή διάλεκτο που ομιλείται από τους υπόλοιπους
χιώτες. Μερικοί γλωσσολόγοι το αποδίδουν
αυτό στη φυλετική διαφορά των Πυργούσων, ότι δηλαδή δεν προέρχονται από τους
Ίωνες, όπως οι υπόλοιποι Χίοι, αλλά από τους Δωριείς. Η άποψη αυτή όμως παραμένει απλώς μια
θεωρία που μένει να αποδεικτεί. Ο W.G. Forrest, που μελέτησε την φυλετική
οργάνωση της αρχαίας Χίου, μελετώντας τις επιγραφές που βρέθηκαν στην περιοχή
του σημερινού Πυργιού, αποφάνθηκε ότι η πλησιέστερη φατρία ήταν οι
"Ευρυπυλίδαι".
Τα Κάτω Φανά ("Κατωφόνα", όπως ονομάζεται από τους ντόπιους) είναι η περιοχή όπου σήμερα βρίσκονται τα ερειπία του ιερού του Φαναίου Απόλλωνα που ανέσκαψε την δεκαετία του '50 ο Νικόλαος Κοντολέων. Το ιερό βρίσκεται στον φαντασγμαγορικό λόφο που βλέπει στη θάλασσα και υψώνεται πάνω από την παραλία της Κατωφόνας. Στον καταπράσινο λόφο του ακρωτηρίου των αρχαίων Φανών, τον γεμάτο από βλάστηση, κυρίως θάμνους και δέντρα, είδε η Λητώ από μακριά το νησί της Δήλου όπου εκεί, σύμφωνα με τον μύθο, γέννησε τον Απόλλωνα. Το ιερό ήταν αφιερωμένο στον Απόλλωνα και την Άρτεμη. Κτίστηκε στα αρχαϊκά χρόνια και ανακαινίστηκε στην ελληνισιτκή εποχή. Σύμφωνα με τον μύθο, που μας κάνει γνωστό σήμερα ο Βυζαντινός ιστορικός Ησύχιος, ο Μ. Αλέξανδρος παρέλαβε από το ιερό αυτό τα γιγαντιαία όπλα του Οινωπίονα, του πρώτου οικιστή της Χίου και αδελφού του Μίνωα, του γνωστού βασιλιά της Κρήτης και πατέρα του Μινωϊκού πολιτισμού! Φυσικά, ο Μ. Αλέξανδρος δεν επισκέφτηκε ποτέ την Χίο, διότι όταν έστειλε την Μακεδονική του Φρουρά στο νησί το 332 π.Χ. για να το απελευθερώσει από τους Πέρσες ήταν στην Τύρο.
Ενας παραθαλάσσιος παράδεισος περιμένει τον επισκέπτη μερικά μόνο λεπτά από τον Μαύρο Γιαλό και τον Εμποριό (παραθαλάσσια περιοχή με προϊστορικό οικισμό σε παρακείμενο λόφο, παλαιοχριστιανικό βαπτιστήριο και αρχαίο λιμάνι). Ο Μαύρος Γιαλός πήρε την ονομασία του από τις μαύρες λιλάδες (βότσαλα) που προέρχονται από έκρηξη του Ψάρωνα, ενός παρακείμενου ηφαιστείου. Σε ένα ύψωμα του Εμποριού υπάρχει γενοβέζικο παρατηρητήριο για την φύλαξη του νησιού από τους πειρατές ενώ δίπλα βρίσκεται ο λόφος του Προφήτη Ηλία με εκκλησάκι και τον ναό της Αθηνάς που χτίστηκε στα αρχαϊκά χρόνια και ανακαινίστηκε στα ελληνιστικά. Λέγεται ότι κάποιος μεγάλος βασιλιάς του 4ου αιώνος π.Χ. συνέβαλε σε αυτήν την ανακαίνιση. Στην μεταπτυχιακή μου εργασία εξετάζω την περίπτωση ο βασιλιάς αυτός να ήταν ο Μ. Αλέξανδρος.
Ενας παραθαλάσσιος παράδεισος περιμένει τον επισκέπτη μερικά μόνο λεπτά από τον Μαύρο Γιαλό και τον Εμποριό (παραθαλάσσια περιοχή με προϊστορικό οικισμό σε παρακείμενο λόφο, παλαιοχριστιανικό βαπτιστήριο και αρχαίο λιμάνι). Ο Μαύρος Γιαλός πήρε την ονομασία του από τις μαύρες λιλάδες (βότσαλα) που προέρχονται από έκρηξη του Ψάρωνα, ενός παρακείμενου ηφαιστείου. Σε ένα ύψωμα του Εμποριού υπάρχει γενοβέζικο παρατηρητήριο για την φύλαξη του νησιού από τους πειρατές ενώ δίπλα βρίσκεται ο λόφος του Προφήτη Ηλία με εκκλησάκι και τον ναό της Αθηνάς που χτίστηκε στα αρχαϊκά χρόνια και ανακαινίστηκε στα ελληνιστικά. Λέγεται ότι κάποιος μεγάλος βασιλιάς του 4ου αιώνος π.Χ. συνέβαλε σε αυτήν την ανακαίνιση. Στην μεταπτυχιακή μου εργασία εξετάζω την περίπτωση ο βασιλιάς αυτός να ήταν ο Μ. Αλέξανδρος.
Βιβλιογραφία
Πηγη εικόνας: http://books.google.com/books/about/Alexander_the_Great_and_Chios.html?id=wclDNwAACAAJ
1) Colombos, A.
(2002). Alexander the Great and Chios Sources, Democratic Reforms, and
his Presence on the Island.
(Master Thesis on the
history and archaeology of Chios in the Age of Alexander the Great, that is
Late Classical/ Early Hellenistic, submitted at the History Department of
Queens College-City University of New York under the supervision of Dr. Joel
Allen. The above article on Pyrgi, Chios borrows some basic information
from the first chapter of this thesis, which is a brief introduction to the
island of Chios. Moreover, it offers a general background on the island's
geography, geology, mythology, history, and archaeology throughout all ages).
In particular, the
contribution of this thesis is to shed light on: a) how Alexander the Great
liberated Chios in 332 BC from the Persians; b) his inscribed letters to the
Chians; c) the role of the "nomographers" or literally
"writers/keepers of the law" who were sent by Alexander the Great to
the island along with Macedonian soldiers, the "Macedonian Guard", to
free the Chians; d) how the nomographers and the Macedonian Guard
sent to exile some Chians who became traitors ans sided with the Persians and
facilitate the return of the Chian patriots who were send in exile; e)
his democratic reforms on the island that changed the tribal, religious, and
political organization of the island via equal redistribution of land;
and place names related to the Macedonian Guard were studied and
research was conducted at those places (ethnographic, archival, and surface
survey). Also, f) Alexander's lost "heroon" or hero cult shrine
described by Plutarch's Phocion 18 is discussed as well as the
possibility for a future excavation and where archaeologists should actually
look at for possible location. Finally, g) Byzantine writer Hesychius'
account of the myth that Alexander the Great visited the island and received
the weapons of the first (mythic) king of Chios, Oinopion is examined. In
other words, local tradition and legends of Alexander's presence and his
soldiers' presence on the island are examined. Of course, we all know
that historically, Alexander the Great was in Tyre in 332 BC when he sent his
first letter to the Chians and when he liberated the island from the Persians
by sending there his Macedonian Army. After Tyre, Alexander the Great
continued his campaign to Asia where he died in Babylon. However, the
myths of his presence on Chios are studied here in depth for the first time.
This thesis demonstrates skills in ancient history, archaeology,
classical Greek and Koine, Byzantine literature & Middle Greek, Modern
Greek, Latin, Italian, epigraphy, numismatics, mythology, religion,
ethnography, anthropology, and folklore of the Greek island of Chios, in
particular, and Greece in general. 2002 - 400 pages, fully
ilustrated.
2)
Durlacher-Wolper, Ruth, “New Theory Clarifying the Identity of Christophorus
Columbus: A Byzantine Prince from Chios, Greece”, Chios: John Perikos
Publishing, 1994.
“This essay aims to
shed light to the mystery that covers the identity of the great Admiral of
the Ocean Christopher Columbus. After
28 years of elaborating on the topic, having conducted field research in
every place where Columbus went to and (after analyzing) everything he wrote,
I reached the conclusion that the New World explorer was Byzantine from the
royal family of the Paleologans and his native place was the Greek island of
Chios” .
Source: http://chiospapyros.gr/el/dept_6.html (de
jure translation from Greek)
|
3) «Ενα Κειμήλιο: το Πυργί της Χίου», (εκδ.
Ν. Γ. Τσικής, Ισ. Ιω. Πρώιος & Κωστής Ντούλης). Αθήνα: Σύλλογος Πυργούσων
Αττικής «Το Πυργί Χίου», 1992.
4) Greek Ministry
of Culture-20th Ephorate of Prehistoric & Classical Antiquities, “Chios,
the seaside city of Oinopion”, Mytilene: Edition of Greek Ministry of
Culture-20th Ephorate of Prehistoric & Classical Antiquities - Υπουργείο Πολιτισμού, "Χίος τ' έναλος πόλις Οινοπίωνος". Μυτλίνη: Εκδόσεις Υπουργείου Πολιτισμού και Κ’Εφορείας
Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, 2001.
5) Μερούσης, Νίκος, «Χίος, Φυσικό Περιβάλλον και Κατοίκηση από τη Νεολιθική Εποχή μέχρι το
Τέλος της Αρχαιότητας», Χίος: Πάπυρος, 2001.
Πηγές Εικόνων:
Χάρτες
Εικ. 1: Η γεωγραφική θέση της Χίου στην Ελλάδα
Εικ. 2: Η Χίος
Πυργούσικα σπίτια με «ξυστά»’:
Εικ.
4:
Εικ.
5:
Εικ.6:
Άλλες φωτογραφίες
Εικ. 7: Ο Ιερός Ναός Κοιμήσεως της Θεοτόκου στην
Πλατεία του Πυργιού
Εικ. 8: Το Πυργί
Χίου από ψηλά
Εικ. 9: Ο Πύργος των
Δοτίων
Εικ. 10: Ο Ιερός Ναός των Αγίων Αποστόλων στο Πυργί,
μεσοβυζαντινής εποχής
Εικ. 11: Τα βότσαλα («λιλάδια») του Μαύρου Γιαλού στον
Εμποριό
Εικ. 12: Εξωτερική άποψη του παλαιοχριστιανικού
βαπτιστηρίου στον Εμποριό
Εικ. 13: Σταυρόσχημη κολυμβήθρα λαξευμένη στο πάτωμα
του βαπτιστηρίο στον Εμποριό
Εικ.14: Ο ναός της Αθηνάς στον λόφο του Προφήτη Ηλία
στον Εμποριό΄
